Kończąca się umowa o pracę na czas określony może wywoływać wiele pytań i niepewności zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców. W artykule przedstawiamy, co zrobić, gdy umowa dobiega końca oraz jakie kroki można podjąć, by zapewnić sobie stabilność zatrudnienia lub odpowiednie wsparcie po jej zakończeniu.
Co zawiera umowa o pracę na czas określony?
Umowa o pracę na czas określony to jeden z trzech podstawowych typów umów regulowanych przez Kodeks pracy. Przepisy określają szczegółowo, co powinna zawierać taka umowa. Wśród najważniejszych elementów znajdziemy: strony umowy, rodzaj umowy, datę zawarcia, warunki pracy i płacy, a także czas trwania umowy lub dzień jej zakończenia. Nie można zapominać, że umowa o pracę musi posiadać formę pisemną, co oznacza, że powinna być podpisana osobiście lub za pomocą kwalifikowanego podpisu elektronicznego.
W umowie muszą być również dokładnie określone warunki pracy, takie jak:
- rodzaj pracy,
- miejsce wykonywania pracy,
- wynagrodzenie oraz jego składniki,
- wymiar czasu pracy,
- dzień rozpoczęcia pracy.
Jak zakończyć umowę o pracę na czas określony?
Umowa o pracę na czas określony z reguły kończy się z upływem czasu, na który została zawarta. Nie wymaga to dodatkowych działań ze strony pracodawcy czy pracownika. Jednak w niektórych przypadkach strony mogą przedłużyć współpracę, zawierając nową umowę. Istnieje także możliwość wcześniejszego zakończenia umowy, np. za porozumieniem stron lub poprzez wypowiedzenie.
Porozumienie stron
Zakończenie umowy za porozumieniem stron to jedna z najprostszych form rozwiązania stosunku pracy. Wymaga zgody obu stron na zakończenie współpracy oraz wspólnego podpisania dokumentu, który potwierdza termin i warunki rozwiązania umowy.
Wypowiedzenie umowy
Umowę na czas określony można wypowiedzieć z zachowaniem okresu wypowiedzenia, którego długość zależy od stażu pracy u danego pracodawcy. Okres wypowiedzenia wynosi:
- 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc, jeżeli staż pracy wynosi przynajmniej 6 miesięcy,
- 3 miesiące, jeżeli pracownik pracował co najmniej 3 lata.
Co po zakończeniu umowy?
Po zakończeniu umowy o pracę na czas określony pracownik może zarejestrować się w urzędzie pracy jako bezrobotny, co umożliwia ubieganie się o zasiłek dla bezrobotnych. Aby uzyskać zasiłek, należy spełnić kilka warunków, w tym mieć przepracowane co najmniej 365 dni w ciągu ostatnich 18 miesięcy z wynagrodzeniem przynajmniej na poziomie minimalnego wynagrodzenia.
Rejestracja w urzędzie pracy
Aby zarejestrować się jako bezrobotny, należy udać się do powiatowego urzędu pracy lub skorzystać z możliwości rejestracji online, jeśli taka opcja jest dostępna. Podczas rejestracji trzeba przedstawić dokumenty potwierdzające zatrudnienie oraz kwalifikacje do pracy.
Prawo do zasiłku dla bezrobotnych
Zasiłek dla bezrobotnych przysługuje osobie, która w ciągu ostatnich 18 miesięcy pracowała przez co najmniej 365 dni i była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych. Do tego okresu wlicza się również inne formy zatrudnienia, takie jak umowy zlecenie czy pracę nakładczą, pod warunkiem że były odprowadzane składki na Fundusz Pracy.
Jak przedłużyć umowę o pracę?
Przedłużenie umowy o pracę na czas określony jest możliwe, jednak podlega pewnym ograniczeniom. Pracodawca może zawrzeć maksymalnie trzy umowy na czas określony z tym samym pracownikiem, a łączny czas ich trwania nie może przekroczyć 33 miesięcy. W przypadku przekroczenia tych limitów umowa przekształca się w umowę na czas nieokreślony.
Wyjątki od limitów
Wyjątkowe sytuacje pozwalają na przedłużenie umowy powyżej limitów czasowych i ilościowych. Dotyczy to m.in. zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności, pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym oraz wykonywania pracy przez okres kadencji. W takich przypadkach pracodawca musi zgłosić przyczynę przedłużenia umowy do okręgowego inspektora pracy.
Jakie są prawa i obowiązki stron umowy?
Prawa i obowiązki pracowników oraz pracodawców są szczegółowo określone w Kodeksie pracy. Pracodawca ma obowiązek m.in. zapewniać bezpieczne warunki pracy, przeciwdziałać dyskryminacji oraz terminowo wypłacać wynagrodzenie. Pracownik natomiast zobowiązany jest do sumiennego wykonywania pracy, przestrzegania regulaminu pracy oraz dbania o dobro zakładu.
Obowiązki pracodawcy
Pracodawca musi m.in. zaznajomić pracowników z ich obowiązkami, przeciwdziałać dyskryminacji, organizować pracę w sposób efektywny oraz zapewniać szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Jest również odpowiedzialny za przechowywanie dokumentacji pracowniczej w sposób gwarantujący jej poufność i integralność.
Obowiązki pracownika
Pracownik zobowiązany jest do wykonywania pracy zgodnie z poleceniami przełożonych, przestrzegania czasu pracy, dbania o dobro zakładu oraz przestrzegania przepisów BHP i przeciwpożarowych. Ważne jest również zachowanie tajemnicy przedsiębiorstwa oraz dbanie o mienie pracodawcy.
Umowa o pracę to podstawowy dokument regulujący stosunek pracy, zapewniający pracownikowi szereg przywilejów, a pracodawcy określone obowiązki.
Co zrobić, gdy umowa na czas określony dobiega końca?
Gdy umowa na czas określony dobiega końca, warto zastanowić się nad dalszymi krokami. Obie strony mogą rozważyć kontynuację współpracy, zawierając nową umowę. Jeśli pracownik nie chce przedłużać umowy, pracodawca powinien zapewnić mu świadectwo pracy oraz wyrejestrować go z ubezpieczeń społecznych.
Przygotowanie do zmiany pracy
Po zakończeniu umowy warto rozpocząć przygotowania do poszukiwania nowej pracy. Należy zaktualizować CV oraz śledzić oferty pracy na portalach rekrutacyjnych. Przydatne mogą być również szkolenia podnoszące kwalifikacje zawodowe.
Wsparcie prawne
W przypadku wątpliwości związanych z zakończeniem umowy, warto skonsultować się ze specjalistą ds. prawa pracy. Może to pomóc w zabezpieczeniu praw pracowniczych oraz uniknięciu nieporozumień z pracodawcą.
Co warto zapamietać?:
- Umowa o pracę na czas określony musi być w formie pisemnej i zawierać m.in. strony umowy, rodzaj pracy, wynagrodzenie oraz czas trwania umowy.
- Umowę można zakończyć z upływem czasu, za porozumieniem stron lub poprzez wypowiedzenie, z okresem wypowiedzenia wynoszącym od 2 tygodni do 3 miesięcy w zależności od stażu pracy.
- Po zakończeniu umowy pracownik może zarejestrować się jako bezrobotny, ubiegając się o zasiłek, pod warunkiem przepracowania co najmniej 365 dni w ciągu ostatnich 18 miesięcy.
- Pracodawca może zawrzeć maksymalnie trzy umowy na czas określony z jednym pracownikiem, a łączny czas ich trwania nie może przekroczyć 33 miesięcy, z wyjątkami dla zastępstw czy prac sezonowych.
- Obie strony umowy mają określone prawa i obowiązki, w tym pracodawca musi zapewnić bezpieczne warunki pracy, a pracownik zobowiązany jest do sumiennego wykonywania pracy i przestrzegania regulaminu.
